Το συγκρότημα των Στρατώνων Καποδίστρια & Η ανασκαφική έρευνα του βυζαντινού Άργους

Η Έκθεση ξεκινά από το ισόγειο της δυτικής πτέρυγας, όπου ο επισκέπτης πληροφορείται για την ιστορία του συγκροτήματος των Στρατώνων Καποδίστρια και την ανασκαφική έρευνα του βυζαντινού Άργους.

Το κτηριακό συγκρότημα των Στρατώνων έχει ανεγερθεί στη θέση προγενέστερου κτίσματος της δεύτερης βενετοκρατίας, το οποίο στα χρόνια της δεύτερης οθωμανικής κυριαρχίας λειτουργούσε ως κλειστή αγορά (μπεζεστένι), ταχυδρομείο και χάνι.

Ο χαρακτηρισμός «Στρατώνες Καποδίστρια», με τον οποίο είναι ευρέως γνωστό, οφείλεται στα μετά την Ελληνική Επανάσταση χρόνια, το 1828-1829, όταν με εντολή του πρώτου κυβερνήτη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους Ιωάννη Καποδίστρια ανοικοδομήθηκε προκειμένου να στεγάσει τον στρατώνα του ιππικού. Σε αυτή τη φάση το συγκρότημα ήταν τετράπλευρο με υπερυψωμένη τη βόρεια πύλη, η οποία διαμορφωνόταν με μεγάλη τοξωτή δίοδο. Το ισόγειο προοριζόταν για το σταβλισμό των αλόγων, ο όροφος για τους θαλάμους των στρατιωτών και η βόρεια πτέρυγα για το διοικητήριο και τους θαλάμους των αξιωματικών.

Το 1971 το συγκρότημα των Στρατώνων περιήλθε στον Δήμο Άργους και για αρκετά χρόνια το ζήτημα της κατεδάφισής του απασχόλησε έντονα τις Αρχές και τους πολίτες. Τελικά, το κτίσμα διασώθηκε μετά τη δραστική παρέμβαση του Υπουργείου Πολιτισμού, του Πολιτιστικού Ομίλου Άργους και ευαισθητοποιημένων πολιτών και το 1978 χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Η ανασκαφική έρευνα της βυζαντινής Αργολίδας επικεντρώνεται κυρίως στο Άργος, το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Αργολίδας σε ολόκληρη τη βυζαντινή περίοδο έως και τον 14ο αιώνα. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή ερεύνησε καίρια σημεία της αρχαίας πόλης, όπως το κάστρο της Λάρισας, τον λόφο του Προφήτη Ηλία και την αρχαία Αγορά, ενώ από τη δεκαετία του 1960, η Αρχαιολογική Υπηρεσία μπήκε δυναμικά στο πεδίο της αρχαιολογικής έρευνας με τη διενέργεια πλήθους σωστικών ανασκαφών.

Κομβικός υπήρξε ο ρόλος της αρχαιολόγου Τασούλας Οικονόμου-Laniado (1956-1998) στη μελέτη και ανάδειξη της βυζαντινής αρχαιολογικής κληρονομιάς της περιοχής, ιδίως του Άργους. Με καταγωγή από τις Λίμνες Αργολίδας, διενήργησε σημαντικές ανασκαφές στο Άργος και ευρύτερα στην Αργολίδα, ενώ η διατριβή της αποτελεί βασική πηγή γνώσεων για το πρωτοβυζαντινό Άργος. Παράλληλα αγωνίστηκε για τη διάσωση των βυζαντινών αρχαιοτήτων και οραματίστηκε τη δημιουργία ενός βυζαντινού μουσείου στην πόλη. Μεγάλο μέρος των εκθεμάτων του μουσείου προέρχονται από την ανασκαφική της έρευνα.

Το Βυζαντινό Μουσείο Αργολίδας, αξιοποιώντας τα ευρήματα των ανασκαφών, φιλοδοξεί να καταστήσει την έως σήμερα «αόρατη» βυζαντινή κληρονομιά, απτή σε όλους, προσθέτοντας έτσι τους μεσαιωνικούς κρίκους που λείπουν από την ένδοξη ιστορική αλυσίδα της αργολικής γης.